Over de derde dag.

Jacob Boehme - Aurora of morgenrood in opgang

«« 21 / 27 »»
[1] Hoewel de Geest, in de geschriften van Mozes, de meest diepzinnige ge­heimenissen in zijn letteren verborgen houdt, zo is toch alles zo klaar en duidelijk geschreven, dat er geen sprake is van verwarring. Toen God door Zijn Woord, Hemel en aarde heeft geschapen, het licht van de duis­ternis heeft gescheiden en aan elk ding zijn vaste plaats had toebedeeld, zo heeft al dra elk dier dingen zijn eigen werking kunnen aanvangen. Op den eersten dag heeft God den verdorven salniter, welke ontstaan is door het ontsteken van de toorn, tezamen gevoegd, oftewel door zijne machtige Geest geschapen, want het woord: schuf = schiep duidt hier op die samen­voeging.
[2] Te midden van deze samendrijving, samenvoeging werd koning Lucifer, tezamen met zijn Engelen, als een oermachtige vorst in de ruimte, waar de stof heerst, gedreven. Dit is de ruimte tussen de natuurgoden: de maan en de dode aarde. Toen nu dit was geschied, is deze ruimte licht gewor­den, en het licht heeft zich, met de verbogen Hemel, afgescheiden van de duisternis en de kogel der aarde werd in het grote rad der natuur een­maal omgewenteld, waarmee tegelijkertijd één dag zijn loop had vol­bracht; één dag, die vier en twintig uren telt. De scherpe scheiding is ontstaan bij het ingaan van de verschillende dagen en ook de kloof tus­sen de boosheid, de toorn en de liefde en het licht ontstond toen en koning Lucifer werd in het huis der duisternis tot een uiteindelijk gericht gevangen genomen tot nu toe. Zo werd ook het water des levens ge­scheiden van het water des doods, maar met dien verstande, dat het op het tijdstip dezer bedeling aan elkander verbonden is als lichaam en ziel, hoewel het een het andere niet begrijpen kan.
[3] Slechts de Hemel, is als een kloof, een afscheiding tussen beide, zodat het ene soort water aan de dood onderworpen is en het andere aan het leven. Zo regeert de onbegrepen Geest, die God heet, alom in deze wereld en vervult alles, terwijl de duivel in de duisternis woont, en God niet kan waarnemen, met geen enkel zintuig; slechts Gods werken kan hij waarnemen en verstoort deze. Toen nu God de duivel in de duisternis had gesloten, voer hij voort met zijn schepping in de zevende natuur­geest en alles ging wederom voort, zoals dat van eeuwigheid af geweest was.
[4] Mozes schrijft daarover, wanneer hij zegt in 1 Gen. 1 vers 11-13. God zeide: Dat, de aarde uitschiete grasscheutjes, kruid, zaad zaaiende, vruchtbaar geboomte, dragende vrucht naar zijn aard, welks zaad daarin zij op de aarde: en het was alzo. En de aarde bracht voort grasscheutjes, kruid, zaad zaaiende naar zijn aard en vruchtdragend geboomte, welks zaad daarin was naar zijn aard: en God zag dat het goed was. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest, de derde dag. Dit is juist en zuiver beschreven; maar het ware begrip, de diepere be­tekenis blijft verborgen in de woorden en is nooit door de mensen be­grepen. Want de mens heeft sedert de tijd van zijn val, nooit het aller­innerlijkste der dingen kunnen begrijpen, zoals daar in de Hemelse ge­boorte. Want zijn verstand was gevangen in de uiterlijkheid der dingen en heeft niet in de Hemel kunnen schouwen en de innerlijke geboorte niet kunnen waarnemen, welke niettegenstaande dat toch ook in de verdorven aarde, ja overal tegenwoordig is. Ge moet niet denken, dat God iets nieuws hier heeft geschapen, dat er voorheen niet was; wanneer dat het geval was, zo zou er een andere God geweest zijn, hetgeen toch niet mogelijk is. Buiten deze eeuwige God bestaat niets en ook de poorten der hel bestaan niet buiten deze eeuwige God. Er is slechts een afschei­ding, een vijandschap ontstaan tussen de liefde, die in het licht staat en de boosheid, die in de duisternis ligt en zij beiden kunnen elkander niet begrijpen, hoewel ze als één lichaam zijn. De Salniter, waaruit de aarde ontstaan is, is er van eeuwigheid al ge­weest en was besloten in de zevende oergeest, welke de natuurgeest is; de andere zes Oergeesten brachten voortdurend de zevende oergeest tot leven en zij worden ook zelf door hem omsloten; zij zijn de kracht en het leven geweest van de zevende oergeest, zoals de siderische geboorte dat was in het vlees.
[5] Toen evenwel koning Lucifer de boosheid in deze wereld had teweeg gebracht en met zijn hoogmoed de dood en het vergif daarin had gevoerd, zo hebben zich te midden van de boosheid of de angel des doods, aarde en stenen gevormd. Hierna volgde weer de uitspuwing, want de Godheid kon iets dergelijks niet verdragen, daar zij vol van liefde en licht is, en de verdorven Salniter werd op een hoop gedreven en heer Lucifer eveneens. En het ingeboren licht in de verdorven Salniter werd uitgeblust en er kwam scheiding tussen liefde en haat, zodat er niet meer zulke Salniter zou ontstaan, en de Hemel de toorn, de boosheid in de uiterlijke geboorte der natuur, in de duisternis zou doen blijven en er zodoende scheiding zou zijn tussen liefde en haat. Toen dit in twee dagen voleindigd was, zo ging op de derde dag het licht in de duisternis op, en de duisternis met hare trawanten konden het licht niet begrijpen of bevatten. Toen ontsproten uit de aarde: gras en kruid en bomen, een ieder naar zijn aard. (1 Gen. 1 : 12). In dit woord is verborgen de kern der eeuwige geboorte en dit kan door vlees en bloed niet verstaan worden, maar de Heilige Geest moet dóór de animalische geboorte, de siderische geboorte in de mens aansteken, anders is hij blind naar de geest en weet niets anders dan de aardse dingen; hij weet dan slechts van aarde, stenen, gras, kruid en houtach­tige bomen.
[6] Hier staat nu geschreven: God sprak, dat de aarde voortbrenge: gras en kruid en vruchtbare bomen. Het woord sprach = sprak is een eeuwig­heidswoord en is, voor de tijden der boosheid, van eeuwigheid af in de Salniter geweest, toen deze nog Hemels en vol van leven was. Dit is ook nooit geheel verdwenen, alleen uit de stof is het verdwenen. Toen echter het licht in de uiterlijke stofverschijning of in de dood wederom opging, zo stond daar het woord der eeuwigheid in zijn volheid en bracht dóór en uit de dood het leven voort en de verdorven Salniter bracht wederom vruchten voort. Dewijl echter het woord der eeuwigheid van één willen moest zijn met de verderfenis, zo kon het niet anders of de vruchten werden goed en boos. Want uit de aarde, welke in de dood ligt, moesten de vruchten voortkomen; evenzo moest uit de siderische geboorte, welke in de liefde, maar ook in haat wortelt, de geest of het leven voortkomen. Alzo bracht de aarde vruchten voort: gras, kruid en bomen, elk naar zijn aard. Dat wil zeggen: zoals zij, volgens Hemelse hoedanigheid, soort en vorm geweest waren.
[7] Alzo heeft ook de aarde geen vreemd leven voortgebracht; alleen datgene wat van eeuwigheid af in haar schoot verborgen lag. Zoals zij voor de tijden des toorns Hemelse vruchten heeft voortgebracht, die een heilig, rein en Hemels lichaam hebben gehad en tot spijze hebben gediend voor de Engelen, zo bracht zij thans vruchten voort volgens haar tegenwoordige staat, d.w.z. vol van boosheid, gif, dood en hardheid; want zoals de moeder was, alzo werden ook de kinderen. De vruchten der aarde liggen daarom nog niet geheel in de Goddelijke toorn, want het Woord, hetwelk onsterfelijk en overerfelijk en van eeuwigheid af in de Salniter der aarde geweest is, ontsproot wederom uit de dood en bracht vruchten voort uit het dode lichaam der aarde; maar de aarde heeft het woord niet aangegrepen; evenwel heeft het Woord de aarde niet haar kracht aangedaan. Zoals nu de ganse aarde, tezamen met het Woord was, alzo was ook de vrucht. Het Woord echter bleef verborgen en liet de zeven Oergeesten uit de uiterlijke, verdorven en aan de dood onderworpen geboorte het lichaam formeren.
[8] Ge moet niet denken, dat de uiterlijke, aan de dood onderworpen ge­boorte der aarde, eigenlik nu niet meer aan de dood onderhevig is, en dat haar vrucht niet aan de dood is onderworpen. Neen, dat kan zo niet zijn, want wat voor God eenmaal dood is, dat is dood en zal uit eigen kracht ook nooit meer levend worden; maar het Woord, hetwelk van één hoedanigheid is met de siderische geboorte in het aanzicht der liefde, brengt door de siderische geboorte, dwars door de dood, het leven voort. Want ge ziet ook, hoe alle vruchten der aarde, tenslotte te niet gedaan worden.
[9] Dat de vruchten een ander aanzijn bekomen, veel schoner, krachtiger en geuriger, wordt veroorzaakt, doordat de siderische geboorte de kracht ontleent aan “het Woord” en een ander lichaam, een ander voorwerp schept, dat half aan het leven, half aan de dood toebehoort en het midden houdt tussen de liefde en de toorn Gods.
[10] De vreugdevolle poorten der mensen.
[11] Ziet, zo spreekt de geest in het Woord, dat het hart der aarde is, en waarmede mijn geest één is in inzicht en kennis en waardoor ik in staat ben deze woorden te schrijven: De mens is uit het zaad der aarde, uit een tezamen gevoegde substantie geformeerd. En wel zodanig, dat de liefde en niet de boosheid aan zijn ontstaan ten grondslag ligt. Maar wel was de boosheid inherent aan zijn wezen, deze kon hij niet ont­komen, evenmin als de vrucht ontkomt aan de bitterheid van de boom. En de mens keerde zich tot de boosheid en at van de vruchten van de boom, die aan de dood onderworpen was. Zo werd ook hij naar het uiterlijk aan de dood onderworpen en zijn leven overgeplaatst in de siderische geboorte.
[12] Daar staat hij nu, als 't ware tussen de Hemel en de aarde, in het rijk van de duivel, die steeds strijd voert, met het doel hem wederom, vanuit zijn rijk naar de aarde te verbannen; of een kind des toorns, dat in de hel thuis behoort, van hem te maken. Waarop heeft hij nu zijn hoop gevestigd?
[13] Ziet, gij blinde heidenen, gij die de schrift napluist, opent uwe ogen wijd en schaamt u niet wegens uw eenvoud, want God is in het ver­borgene en Hij is nog veel eenvoudiger dan gij; als ge Hem slechts zien kon. Ziet, uw geest of uwe ziel is aan de siderische geboorte ontsproten en is wat wij noemen: de derde geboorte in u, evenals de appel aan de boom de derde geboorte van de aarde is. Dit moet ge echter weten, dat de appel aan de tak naar zijn innerlijkste geboorte van één hoedanigheid is met het Woord Gods, door welks kracht hij (de boom) uit de aarde is gegroeid. Dewijl nu de boosheid bij zijn wezen behoort, zo blijft zij gebonden aan deze materiële wereld, en mitsdien aan de dood. Maar uit de kracht, waaruit hij ook zijn leven put, zijn levensvatbaarheid en die één is met de goddelijke kracht, uit die kracht zal hij ten jongste dage wederom op de Hemelse plaats geplaatst worden en gescheiden van de dood en opgaan vol Hemelse heerlijkheid. En hij zal heerlijke vruchten voortbrengen. De levenskracht, waaruit alles ontstaat, zal bij de vernieuwing dezer wereld wederom wonderen voortbrengen. Gij zijt echter uit het zaad der aarde, uit de kracht van “het Woord” geschapen (rode aarde is vuur en water, dat door het woord fiat uit de aarde wordt gemaakt).
[14] De mens is naar de aarde aards en zijn lichaam is aan de dood onder­worpen. Maar 's mensen hoop ligt in God; daar God hem geformeerd heeft. Maar het aan de dood onderworpen vleselijke lichaam is aan de toorn Gods en de hel onderworpen.
[15] De siderische geboorte brengt de ziele-geboorte teweeg, die de derde is. En de ziel leeft tussen liefde en haat op deze wereld en is aan beiden onderworpen. Dewijl ge echter uw verstand bezit en niet zijt zoals de appel aan de boom, maar geschapen zijt als een Engel naar Gods beeld op de plaats van de verstoten duivel en dewijl ge weet, dat ge, met uw siderische geboorte één zijt met het Goddelijke Woord, zo kunt ge in deze dode materie, door middel van uw ziel heerser zijn en ge moet zeggen, dat uwe ziel in de Hemel is en met God regeert. De ziel namelijk, die het Woord heeft begrepen, kan door niets teruggehouden worden, de Hemel binnen te treden; de duivel ziet haar niet, want hier vertoeft de duivel niet. Dewijl ge echter eensdeels aan de dood zijt verknocht, zo kan de duivel wel tot uw hart doordringen, wanneer ge het hem toe­staat. Dan is uw hart gelijk aan een donker dal en wanneer ge niet naarstiglijk arbeidt om het licht wederom te doen geboren worden, zo ontsteekt hij het vuur des toorns in uw hart. Dan zal uwe ziel één zijn met de toorn Gods en ge zult een duivel zijn en geen Engel en ge kunt de poorten des Hemels niet binnen gaan. Zo ge echter met de duivel strijd voert en de liefde vasthoudt in uw siderische geboorte, zo blijft uwe ziel voor de duivel verborgen en ze heerst met God tot aan de dag der wederbrenging van dit, wat verloren is. Wanneer ge echter met uw siderische geboorte in de boosheid blijft, zo zult ge nimmer de poorten des Hemels bereiken; waar ge het zaad gezaaid hebt, d.w.z. waar uw ziel is, aldaar zal ook uw lichaam uit de dode opstaan.
[16] De poorten der kracht.
[17] Dat lichaam en ziel ten dage der opstanding wederom verenigd zullen worden, kunt ge zien bij het ontstaan der aarde. Want de Schepper sprak: Dat de aarde voortspruite gras, kruid en vruchtbaar geboomte, een ieder naar zijn aard. En zo geschiedde het, en zoals er voor de tijden des toorns Hemelse gestalten en vormen geweest waren, zo ont­stonden er nu aardse vormen. Alles werd, bij het grote oproer des duivels, door het Woord omsloten, dit alles is, naar Zijn eigen wezen tot openbaring gekomen. Was er op dat tijdstip roof en moord, zo zal dit op de jongste dag ook het geval zijn in nog sterker mate. Waar de siderische geboorte der aarde in de liefde staat en de uiterlijke geboorte aan de dood is onderworpen, daar zal dit ook zo blijven en het leven en de dood zullen gescheiden blijven. Waar zou de ziel des mensen ten dage der wederopstanding liever vertoeven, dan in haren Vader, dan in het lichaam, dat haar heeft doen geboren worden. Het dierlijke lichaam wordt teniet gedaan, maar de kracht houdt stand en daaruit komen voort schone bloemen, die evenwel in het vuur verbrand worden; niettemin ligt de kracht verborgen in de vier elementen en de ziel is er mee van één hoedanigheid.
[18] Want de ziel vertoeft in de Hemel en deze Hemel is overal; ook midden in deze wereld. O mens, bezie uzelve in deze spiegel; ge zult hierover uitvoerig kunnen lezen bij de behandeling van de schepping van de mens. Dit schrijf ik slechts, opdat ge de kracht der schepping beter zoudt mogen begrijpen en ge de sprake des geestes beter zoudt leren verstaan.
[19] De open poorten der aarde.
[20] Nu zou iemand kunnen vragen: Uit welke stof of kracht is het kruid, het gras en het geboomte voortgekomen.
[21] De eenvoudige zegt: “God heeft alles uit niets gemaakt”; hij kent echter dezen God niet en weet niet, wat Hij is. Wanneer deze mens de aarde aanschouwt en de ruimte rondom de aarde, dit alles is God niet en God is daar ook niet. Hij stelt zich voor, dat God woont boven de Hemelen en boven de sterren en die met Zijnen Geest regeert; die geest, die van Hem uitgaat in deze wereld en deze mens denkt, dat God hier op en in deze wereld tegenwoordig is.
[22] Deze meningen heb ik ook gelezen in de boeken en geschriften der doktoren en juist daarom is er zoveel verschil van mening en zoveel getwist onder de geleerden ontstaan. Dewijl God mij echter de poorten van Zijn Wezen in Zijne grote liefde heeft ontsloten, en dewijl Hij het verbond gedenkt, dat hij met de mensen heeft gesloten, zo wil ik alle goddelijke poorten ernstig en getrouwelijk, naar de mate van mijn gaven, opensluiten, zo ver als God het mij toestaat. Dit is niet zo te verstaan, dat ik al deze dingen begrijp, maar ik wil mededeling doen van hetgeen ik begrijp.
[23] Het Wezen Gods is als een wiel, waarin vele kleine raderen in elkander grijpen, die voortdurend omwentelingen maken. Men ziet het rad wel en verwondert er zich over, en toch kan men het in zijn omwentelingen niet begrijpen; hoe meer men het echter aanschouwt, hoe meer men er mee vertrouwd raakt; en hoe meer men er van leert, hoe meer blijdschap men er over heeft, want steeds ziet men iets wonderbaarlijkers. Een mens kan hieromtrent nooit genoeg zien en leren. Zo gaat het mij eveneens. Wat ik op de ene plaats niet voldoende heb beschreven, dat zult ge ergens anders uitvoeriger behandeld vinden en wat ik in dit boek niet kan be­handelen, om der lengte wille, zult ge in een volgend boek behandeld vinden. Dit boek is als de eerste twijg, die groeit aan de tak, als het eerste kind, gebaard door de moeder. Evenmin als dat kind dadelijk lopen kan, evenmin kan ik in dit eerste boek al dadelijk alles naar de eis be­handelen. Want hoewel de geest het rad wel ziet, en zijn verschijning wil begrijpen, zo kan de geest dit toch niet vanwege de omwentelingen van het rad. Wanneer de geest echter de vaste omtrek weer waarneemt, zo leert hij ook weer meer en verstaat alles beter. Merk nu op: De aarde heeft juist zulke eigenschappen en Oergeesten, als de ruimte rondom de aarde of de Hemelen en alles tezamen behoort tot één groot lichaam en God is hun lichaam. Dat ge Hem echter niet geheel en al ziet en kent, wordt veroorzaakt door de zonden, waarin ge verzonken ligt; daardoor is de goddelijke kracht voor u verborgen, zoals het merg in de beenderen voor het vlees verborgen is. Zo ge achter met uw geest door het lichamelijke, het vleselijke heen breekt, zo zult ge den verborgen God aanschouwen. Zoals het merg in de beenderen doordringt en aan het vlees kracht en sterkte geeft, en het vlees het merg toch niet begrijpen kan, maar wel de kracht ervan ervaren, zo kunt gij de verborgen Godheid in het vlees niet zien, maar wel ontvangt ge Zijne kracht en ge begrijpt daaruit, dat God in u woont. Het dode vlees is namelijk niet inherent aan het leven en het ontvangt het licht niet, maar het leven in God gaat op in het dode vlees, en brengt uit dat dode vlees een ander Hemels en levend lichaam voort, hetwelk het licht kent en verstaat. Want dit tegenwoordige lichaam is slechts een omhulsel, waaruit het nieuwe lichaam opgroeit (het nieuwe lichaam groeit uit het oude door het vlees en bloed van Christus) zoals het zaad in de aarde. Het omhulsel echter zal niet weder opstaan en levend worden, zoals dit ook bij het koren niet geschiedt; dit zal voor eeuwig in de dood blijven. Daarom draagt de mens des duivels woning hier op aarde mede in zijn lichaam; het menselijk lichaam is als 't ware in zekere zin een woonplaats voor hem.
[24] Aanziet de geheimenissen der aarde, zoals zij voortbrengt, moet ook gij voortbrengen. De aarde is niet het lichaam, maar zij is de moeder, de voortbrengster van het lichaam, evenals uw vlees niet de geest is, maar het vlees is de moeder, de veroorzaakster van den Geest. En nu is in beiden, in de aarde en ook in uw vlees het licht van de God­heid verborgen; het breekt door en doet een lichaam geboren worden; de mens krijgt een menselijk lichaam en de aarde een lichaam dat voor haar geschikt is. Want zoals de moeder is, zo is ook het kind. Het kind der mensen is de ziel, die uit de siderische geboorte, uit het vlees geboren is. Het kind der aarde is datgene, wat de aarde oplevert. gras, kruid, geboomte, zilver, goud en allerlei ertsen.
[25] Nu zegt ge: hoe zal ik dit alles verstaan? Ziet: alle zeven Oergeesten Gods zijn in de aarde aanwezig en brengen iets voort, evenals in de Hemel, want de aarde is van God en God sterft nooit; alleen de uiterlijke geboorte is aan de dood onderworpen. Daarin rust de toorn en daarin wordt koning Lucifer een eeuwig huis bereid.
[26] Over de zeven geesten Gods en hunne werking in de aarde.
[27] Ten eerste is daar de geest der wrangheid, der zuurheid; deze trekt in de siderische geboorte der zeven Oergeesten een bepaalde massa tezamen, doordat zij aansteking veroorzaakt boven de aarde. Door de scherpe koude wordt daarna weer verdroging veroorzaakt. Zoals deze geest der wrangheid het water tezamen voegt en ijs daaruit maakt, zo trekt hij ook het water in de aarde tezamen en maakt een droge massa daaruit. Dan is er de geest der bitterheid. Deze ontstaat in het vuur en is ook in de stof of de massa. Hij kan niet gebonden zijn, wanneer er ver­droging plaats vindt, maar hij komt in wrijving met de geest der wrangheid in de verdroogde massa, totdat hij het vuur heeft aangestoken. Wanneer dit geschiedt, zoo verschrikt de geest der bitterheid en zo komt hij in werking en blijft leven.
[28] Versta dit goed. In de aarde kunt ge, behalve gewassen, kruiden en metalen, niets bespeuren dan alleen wrang en bitter water. Nu is er ook zoet water in, in tegenstelling met het wrange en bittere water. Ook is het dun, terwijl het andere hard en bitter is. Daardoor ontstaat er een gestadig worstelen en strijden. Maar in die worsteling is nog geen leven; neen, het is als een donker dal, waarin de verschillende factoren elkander niet verdragen. Daardoor ontstaat beweeglijkheid. Ook de toorn Gods, die in het verborgene is, ontstaat daardoor. Zo ook is daardoor ook de duivel, de dood en de hel ontstaan, hetgeen ge bij de behandeling van de val des duivels lezen kunt.
[29] Wanneer nu deze drie factoren: het wrange, het bittere en het zoete in wrijving komen met elkander, zo voert de wrange kwaliteit de boven­toon, want zij is de sterkste, en trekt met geweld de zoete tezamen, dewijl de zoete zacht is en wegens haar zachtheid kan uitzetten, zodat zij zich gevangen moet geven. Wanneer dit nu geschiedt, zo wordt het bittere mede gevangen genomen en tot verdroging gebracht, dan zijn de drie genoemde eigenschappen in strijd met elkander en dat doet de massa verdrogen; vooral de wrange kwaliteit veroorzaakt steeds meer verdroging. Wanneer het zoete water zich niet meer handhaven kan, komt de angst, evenals bij de mens, wanneer hij sterven gaat, boven, zo, dat de geest zich afscheidt van het lichaam en het lichaam aan de dood wordt overgegeven; zo ook wordt het water gevangen genomen. En in deze angst ontstond angstzweet, evenals bij een stervende mens. Dit angst­zweet is van één hoedanigheid met de wrange en bittere eigenschap, want het is als 't ware haar zoon, die zij, uit het zoete water hebben doen geboren worden. Wanneer dit nu plaats vindt, zo is de wrange en bittere hoedanigheid verheugd over haar zoon en een elk van hen geeft die zoon van zijn kracht en zijn leven. De wrange en de bittere eigenschap onttrekken voortdurend het sap aan de aarde en geven die aan de jonge zoon. Het lichamelijke echter, dat uit het zoete water door samentrekken is ontstaan, blijft dood en nu heeft het vocht van het lichaam of het voorwerp, hetwelk van één hoe­danigheid is met het wrange en het bittere, gelegenheid om zich te laten gelden. Maar de twee kwaliteiten, wrangheid en bitterheid, kunnen niet laten te strijden met elkander. De wrange eigenschap is sterk; de bittere is snel. Wanneer de wrange naar de bittere grijpt, zo ontwijkt deze haar en neemt het vocht van de zoon mee. Dan wil de wrange eigenschap de bittere overal volgen en haar gevangen nemen; dan wil de bittere eigen­schap uit dat lichaam, dat voorwerp gaan en dit zet daardoor uit. Wan­neer dat lichaam of voorwerp dan niet meer uitzetten kan, en de strijd te hevig, zo moet de bitterheid zich gevangen geven. Dan breekt zij los uit het lichaam en neemt de zoon mee.
[30] Dit is nu het ontstaan en het groeiproces van een wortel, die in de aarde is. Nu zegt ge: hoe kan in deze geboorte God zijn?
[31] Ziet, dit is de geboorte der natuur. Wanneer nu in deze drie eigen­schappen, te weten: bitter, zuur en zoet, niet het ontstoken vuur des toorns zou zijn, zo zoudt ge wel zien, waar God is. Nu evenwel is het vuur des toorns in alle drie eigenschappen aanwezig. De wrangheid is veel te koud en veroorzaakt in een bepaald lichaam of voorwerp te veel samentrekking. Zo is het zoete te dik en te duister en de bittere te stekelachtig, te moorddadig en verwoed en zij kunnen het niet eens worden. Anders, wanneer het zure niet zo zeer zou worden aangestoken, en het water niet zo dik zou zijn en het bittere niet zo moordend, zo zouden zij het vuur kunnen ontsteken, waardoor het licht zou veroor­zaakt worden. En uit het licht wordt de liefde geboren en uit de bliksem des vuurs de toorn; dan zoudt ge wel zien of aldaar niet een Hemels lichaam zou zijn, waarin het Licht Gods zou schijnen. Dewijl echter het wrange te koud is en het water te zeer verdroogd, zo neemt het hete vuur het op in haar koude en het zoete water wordt te niet gedaan. Ook zo neemt zij het bittere gevangen en verdroogt mede. Bij deze verdroging wordt het vet, dat in het zoete water is, opgelost. Het vet, waarin het vuur wordt ontstoken en uit het vet ontstond een wrange en bittere geest. Want wanneer het vet, dat in het zoete water is, verdwijnt, zo verandert het in angstzweet, waarin de wrange en de bittere eigenschap zijn. Dit is niet zo op te vatten, dat het water geheel te niet gedaan wordt. Neen, dat kan zo niet zijn, maar het is zó, dat de geest der wrangheid de zoet­heid of de vetheid van het water opneemt en dit nodig heeft. Want hij, is geheel verstard en heeft nu het water nodig om tot leven te komen; hij ontneemt het water zijn vetheid en ontneemt ook aan het water zijn macht. Dan ontstaat uit het water een angstzweet, dat het midden houdt tussen dood en leven en het vuur kan niet ontstoken worden. Want het vet wordt vastgehouden in het koude vuur en het gehele lichaam, het gehele voorwerp, dat in angst geboren wordt, blijft als een duister dal en kan het leven niet begrijpen of omvatten. Want het leven, hetwelk in het licht staat, kan zich niet baanbreken in het harde, bittere en wrange lichaam, omdat het gevangen ligt, alhoewel het niet ten dode is opge­schreven.
[32] Ge ziet, dat dit alles waarachtig is. Neem een wortel die aangedaan is met de eigenschap: warmte, kilte, en leg deze in warm water of neem haar in de mond en maak haar warm en vochtig; zo zult ge spoedig het leven, dat in haar is, zien en hoe zij werkt en streeft. Wanneer zij zonder warmte zou zijn, zo is zij daar in de dood gevangen en koud, zoals een stuk hout. Ge ziet ook wel, dat de plant dood is, want, wanneer de kracht uit de wortel gevloden is, zo is de plant een dood ding en kan niet groeien.
[33] De aarde heeft zeven Oergeesten en door de werking des duivels zijn de geesten des levens wel gevangen genomen, maar niet gedood.
[34] De eerste drie: zuur, zoet en bitter behoren en zijn noodzakelijk bij de vorming van een bepaald lichaam, in de stoffelijkheid. Dit is wat we genoemd hebben de uiterlijke geboorte. De andere drie: hitte, liefde en klank of toon, staan in het onbegrijpelijke en vertegenwoordigen de innerlijke geboorte, waarmede de Godheid vertegenwoordigt de innerlijke ge­boorte, waarmede de Godheid van één hoedanigheid is.
[35] Wanneer nu de eerste drie niet verstard zouden zijn in de dood, zodat zij door de hitte zouden kunnen worden aangestoken, zo zoudt ge spoedig een lichtend, Hemels lichaam zien en ge zoudt ook zien waar God is. Dewijl deze drie eerste eigenschappen der aarde in de dood verstard zijn, zo blijven zij ook daarin en kunnen zich niet tot het licht omhoog heffen; zij blijven in de duisternis, waarin de goddelijke toorn, dood en hel gelegen zijn. Ook zijn in die duisternis de eeuwige gevangenis en de smarten des satans.
[36] Hier ziet ge wederom, hoe het rijk van God en het hellerijk als één, lichaam zijn; en toch kan het ene rijk het andere niet begrijpen. Want de innerlijke geboorte, die vertegenwoordigd wordt door de andere kwali­teiten, nml.: hitte, licht, liefde en geluid, maakt de uiterlijke geboorte beweeglijk, zodat deze in werking wordt gesteld en lichamen voortbrengt. Al bevindt zich nu een bepaald lichaam in de uiterlijkheid, in de stof, zo wordt dat lichaam toch geformeerd, naar de aard der innerlijke geboorte, want hierin komt het woord tot openbaring en het woord is de klank, welke in het licht des vuurs door de bittere en wrange kwaliteit omhoog stijgt.
[37] Wanneer echter de klank van het woord Gods door de wrange, bittere dood omhoog moet stijgen en in het halfdode water een lichaam moet voortbrengen, zo wordt dat lichaam ook tegelijkertijd goed en boos; ook dood en levend, want het is aan beide zijn ontstaan verschuldigd en onderworpen aan zijn moeder: de aarde, wat betreft zijn verschijnings­vorm en zijn kracht.
[38] Dat nu het leven onder en in de dood verborgen ligt en ook in de kinderen der aarde, dat wil ik U bewijzen.
[39] Ziet, de mens wordt ziek; en wanneer hem geen raad gegeven wordt, zo sterft hij door een bitter en wrang kruid, dat uit de aarde opwast, of ook wel door water, dat de dood veroorzaakt of door andere gewassen, die de aarde oplevert; ook wel door vlees, dat bedorven is. Wanneer er nu echter een verstandige dokter is, die bij de zieke onderzoek doet naar de oorzaak van zijn ziekte, welke deze oorzaak dan ook is, hetzij Mees, kruid of water dat bedorven was, en hij distilleert dit of verbrandt het tot pulver, al naar de materie, die hij heeft, noodzakelijk maakt, dan blijft hierna in het water of in het pulver de siderische geboorte bestaan, waarin leven en dood met elkander strijd voeren; beide, leven en dood kunnen zich doen gelden, en het dode lichaam is er dan niet meer. Wan­neer ge nu dit water of pulver met een goede therial of iets dergelijks vermengt, waardoor de macht van het boze in de siderische geboorte wordt vastgehouden en ge geeft de kranke een warme drank, hetzij wijn of bier in, zo zal het leven omhoog willen stijgen, maar wordt daarin be­lemmerd door de boosheid, die in de siderische geboorte is. Zo veel kan echter wel geschieden, dat de ziekte de mens ontnomen wordt, want het siderische leven ontneemt de Engel des doods zijn scherpte, wanneer dat bepaalde middel zegeviert, zo wordt de mens wederom gezond. Alzo ziet ge, hoe de kracht van het woord en des eeuwigen levens in de aarde en hare kinderen in de dood verborgen ligt en voor de dood onbegrijpelijk, toch levenwekkend is. Deze kracht dringt om tot licht en leven te komen, maar kan dat niet ten volle, tenzij zij aan de dood ontheven is. Nu zou iemand kunnen vragen: Welke substantie is er aanwezig, waar­door de siderische geboorte der aarde haar werkingen een dag eerder is aangevangen dan de siderische geboorte rondom de aarde, nademaal toch het vuur rondom de aarde veel sneller aangestoken wordt dan het vuur in de aarde?
[40] Ook de aarde, wil zij vrucht voortbrengen, moet aangestoken worden door het vuur, dat rondom, in de ruimte, aanwezig is. Ziet, gij verstandige geest, met u en niet met het vlees kan men spreken; opent de deur uwer siderische geboorte wijd en hef uw siderische geboorte voor een deel in het licht, laat het andere deel in de boosheid en zie toe dat uw zielegeboorte één is met het Licht. Verhef uw geest en zie van dit alles de diepe zin, en al kunt ge het niet begrijpen, zo weet, dat het dan nog in u geboren moet worden.
[41] Merk nu het volgende op: Toen nu de Godheid zich opmaakte om de schepping te volvoeren, zo gebeurde dat niet op deze wijze, dat een gedeelte in werking was en een ander gedeelte rustte, maar alles was tegelijk in de stof aanwezig; de ganse ruimte, de gehele diepte; alles, wat tot het rijk van Lucifer behoord had, als de Salniter zijn werking uitoefende. De volvoering der drie geboorten duurde zes dag- en zes nachtperioden, en in die tijd werkten alle zeven Goddelijke Geesten vol­ledig, alsook het hart der geesten, terwijl de Salniter der aarde zich in deze tijd twee maal omwentelde. Bij iedere omwenteling werd een be­paald gedeelte, corresponderende met de daarbij behorende Oergeesten tot aanzijn gebracht. De eerste oergeest nu is de wrange, koude, scherpe en harde en deze was de eerste dag in werking. De astrologen noemen dit het saturnale. Op deze dag zijn de aarde en de stenen geschapen; daarnevens het uitspansel des Hemels. De tweede dag wordt beschouwd door de astrologen, als de dag, waarop de zon werd geformeerd; toch moet volgens de astrologen Jupiter op die dag geschapen zijn. Want op deze tweede dag is het licht, uit het hart der zeven Oergeesten door de Hemel heengebroken en is milder geworden door het water, dat boven de aarde is. Het water des levens wordt, in het licht Gods, uit de dood geboren. En alzo is het licht Gods in het water des Hemels, door de duistere en wrange dood, heengebroken. Zo is de Hemel, het uitspansel, gemaakt te midden van de twee soorten water. Het licht des levens, hetwelk de klaarheid van Gods Zoon weer­spiegelt, openbaart zich in het water. Alzo openbaart zich ook het inzicht en het licht des levens bij de mensen, ja, het ganse Goddelijke Licht openbaart zich in deze wereld op een dergelijke wijze.
[42] Op de derde dag werd Mars tot aanzijn geroepen. Deze was een geest vol beweging, woede en bitterheid. Bij de derde aardeomwenteling heeft de bittere eigenschap met de wrange strijd gevoerd. Versta deze dingen goed. Als het licht in het zoete water, door de wrangheid heengedrongen was, ging de bliksem des vuurs op in de wrange, harde en dode eigenschap; deze heeft alles in beweging en tot leven gebracht, en daardoor is ook het leven en de beweging ontstaan. Ik spreek hier nu niet alleen over de aarde en het uitspansel, maar ook over de beweging en het leven, dat in de aarde, ja overal plaats greep. Dewijl echter de Hemelse vruchten, vóór de tijden des toorns slechts ont­stonden door de beweging der Oergeesten, en daardoor ook weer te niet gedaan werden, en veranderingen ondergaan hebben, zo zijn zij op de derde dag van de schepping der dingen ook door de werking van het vuur in de wrange eigenschap der aarde tot aanzijn gekomen. Al is nu het gehele Goddelijke Wezen in de aarde verborgen, zo is het daarom nog niet mogelijk, dat de aarde Hemelse vruchten heeft kunnen voort­brengen, want de geest der wrangheid heeft het zegel des doods ge­bracht, zodat het Goddelijk Hart verborgen blijft. De uiterlijke geboorte is de natuur en deze kan niet teruggrijpen naar het Goddelijk Hart, dat komt haar niet toe ook, zij is het lichaam, waarin de Oergeesten tot uiting komen en hun vruchten voortbrengen. Daarom ook is de aarde op de derde dag begonnen met het voortbrengen van gras, kruid, enz.
«« 21 / 27 »»