De schommel in haar overeenstemmende beeld. Ceremoniële godsdienstcultus en het wereldse leven

Jakob Lorber - De Geestelijke zon (deel 1)

«« 13 / 101 »»
[1] Jullie hebben zeker wel meer dan eens zo'n eentonig tuinluchtschip gezien dat jullie zeer goed bekend is onder de naam schommel; ook zullen jullie al wel eens zo'n zich steeds herhalende vliegreis hebben meegemaakt. Wat hadden jullie dan voor gevoel als dit luchtschip door een kundige gezagvoerder zo echt flink heen en weer werd geduwd? Jullie zeggen: ons gevoel was allesbehalve behaaglijk en toen we dit vaartuig verlieten moesten we bijna braken van zo'n vreselijke heen- en weerreis! Om die reden is ons ook alle lust vergaan om ooit weer zo'n luchtreis mee te maken.
[2] Ik zeg: deze beschrijving is heel goed en we zullen haar ook buitengewoon goed voor ons doel kunnen gebruiken. Hebben jullie je echter wel eens afgevraagd wat er met zo'n schommel zou gebeuren wanneer ze door de enthousiaste aanduwer wat al te hard in beweging zou worden gebracht? Jullie zeggen: o ja, dan slaat ze over de kop met als gevolg, dat het met de luchtreizigers heel slecht afloopt. Goed, zeg Ik, ook dit verhaal kunnen we heel goed gebruiken. Rest ons in dit opzicht nog een derde vraag en deze luidt: hoe ver komen de reizigers in zo'n luchtschip? Antwoord: na urenlang heen en weer bewegen zijn ze uiteindelijk zo ver gekomen, dat ze op hetzelfde punt waar ze zijn ingestapt ook weer uitstappen. Wat is dat dus voor een reis? Antwoord: een schijnreis, omdat men weliswaar flink in beweging wordt gezet, maar desondanks toch niet buiten de zwaailengte van zo'n luchtschip komt en men het zich tenslotte moet laten welgevallen zelfs te worden uitgelachen door een slak, die met een niet te vergelijken langzamere kruipbeweging binnen een paar uur allang meer dan de zwaailengte van onze schommel heeft afgelegd. - Zo zien we ook in de sfeer van onze geestelijke gastvrije vriend hoe een menigte mensen zich in aanzienlijk grote schommels wild heen en weer laat schommelen. Kijk maar: zolang de schommel nog een matige beweging maakt, roepen de schommelaars de aanvoerder toe: harder, harder schommelen! Maar als de schommel al bijna een halve cirkel beschrijft, roepen ze weer allemaal: stop, stop, anders slaat de schommel over de kop en zijn we verloren!
[3] Zien jullie nog niets in dit eigenaardige beeld? O, het staat je zo helder als een zon voor ogen! Als jullie slechts één blik op de ceremoniële geloofscultus werpen, dan zullen jullie ons beeld dadelijk beginnen te begrijpen.
[4] Een kind in zo'n ceremoniële kerk geboren en gedoopt, wordt in geestelijk opzicht reeds in zo'n schommel gelegd, en als het erin ligt, wordt de schommel ook terstond geleidelijk aan in een steeds grotere beweging gezet. Bij zo'n beweging denkt de mens dan dat hij de hemel weet wat voor grote vorderingen maakt en hoe hij vooruit komt. Alleen ziet iedereen op het eerste gezicht gemakkelijk in, hoe ver zo'n reis zal gaan! Tussen twee pijlers hangt ons luchtschip. De ene pijler betekent de zogenaamde rots van de geloofsleer, de andere pijler echter de noodzakelijkheid van staat en politiek. Deze beide zijn zo stevig mogelijk geplaatst en door dwarsbalken met elkaar verbonden. Zo gaat dan vervolgens de reis tussen deze twee pijlers door en men kan zich geen duimbreed verder bewegen dan het touw, waaraan de veelzeggende schommel hangt, lang is. Sommige schommelaars worden al gauw misselijk en bij het eerste rustpunt dat zij te baat kunnen nemen, springen ze eruit. Enkelen keren zo'n vervoermiddel voorgoed de rug toe. Alleen degenen die belang hebben bij de schommel blijven er pro forma inzitten, laten zich slechts voor de schijn heel gezapig heen en weer trekken en loven en prijzen zo'n beweging die volgens hen buitengewoon goed is voor de gezondheid. Daardoor trekken ze ook vreemden aan en zeggen tegen degenen die zo dwaas zijn weer in dit vervoermiddel te stappen: willen jullie ten volle het genot en dus de volmaakte bevrediging van zo'n tocht ervaren, dan moeten jullie je laten blinddoeken. Daar zoiets dan veel dwazen verleidt om met geblinddoekte ogen in de schommel te gaan zitten, gebeurt het dan dat deze enthousiast beginnen te roepen en zeggen: ja, nu begrijpen we pas wat voor grote geheimen achter deze eentonigheid schuilgaan, want nu is het heen en weer gaan opgehouden en vliegen we bliksemsnel door eindeloze ruimten. Dat moet toch een wonder zijn! Wie had ooit kunnen dromen, dat er achter zoiets eentonigs zoiets groots verborgen ligt?
[5] Wanneer zulke geblinddoekte luchtreizigers denken al ver genoeg te hebben gereisd, dan verzoeken zij degenen die belang hebben bij de schommel om hun ogen weer vrij te willen maken. Maar de belanghebbenden, heel goed wetende wat voor gevolgen het vrijmaken van de ogen voor hun geblinddoekte luchtreizigers zal hebben, raden hun dat heel dringend af en zeggen: wee jullie, als jullie dat nu zouden wagen, want in de sfeer waarin jullie je nu bevinden, zouden jullie voor eeuwig blind worden als jullie nu de blinddoeken van je ogen zouden laten afnemen. Pas als we het grote levensdoel zullen bereiken, kunnen jullie de blinddoeken wegdoen, zodat jullie dan mogen zien hoe veilig wij jullie voor het geringe loon dat jullie ons voor die hele grote reis betaalden, naar het doel hebben gebracht.
[6] Welnu; enkelen laten zich misleiden en houden braaf hun blinddoek om maar anderen, beu van die deze eigenaardige, onbestemde geblinddoekte reis, rukken de blinddoek af en merken tot hun grote ergernis dat ze zich nog tussen de twee pijlers bevinden. Ze zouden nu graag uit dit vervoermiddel springen, maar dat is nog te sterk in beweging en daarom zijn ze genoodzaakt, ondanks al hun verzet, deze eentonige reis mee te maken. Als ze zich bij de leiders beginnen te beklagen, wordt hun om allerlei redenen bevolen te zwijgen, omdat ze anders hardhandig uit de schommel worden gegooid, hetgeen hun niet al te best zou bekomen. En kijk nu eens; opdat zulke protesteerders zich noodgedwongen wel bij de uitspraak van de belanghebbenden moeten neerleggen, is aan de ene kant van de schommel een vuur aangelegd en aan de andere kant een grote hoeveelheid speren opgesteld! Wat blijft de protesteerders nu nog over? Niets anders dan zich nog langer heen en weer te laten schommelen en voor iedere schommeltocht tegen hun wil in de huur te betalen. Hoe smachtend wachten de zienden op het moment dat de schommel zal stoppen! Maar wanneer zal dat gebeuren?
[7] We zullen dit op een heel gemakkelijke manier berekenen. Kijk, de dichtstbijzijnde schommel zwaait nu al heel hard, en beschrijft van links naar rechts bijna een halve cirkel. Maar kijk,, door dit harde schommelen wiebelen de pijlers al flink met de schommel mee en door de grote wrijving zijn al veel draden van het schommeltouw doorgesleten. Deze mankementen aan ons luchtschip worden zelfs door de belanghebbenden opgemerkt. Daarom durven ze dit niet meer zo hard te laten zwaaien want ze zeggen: als we het ding te hoog laten gaan, breken de touwen en liggen wij met onze passagiers of in het vuur, of in de speren. Daarom brengen we de schommel ongemerkt tot stilstand, gooien het met de protesteerders op een akkoordje, en voegen ons eveneens onopgemerkt naar hun wensen, terwijl we alles, zolang het gaat, op zijn beloop laten. Want we zien heel goed in dat er met geweld niet veel meer valt te bereiken.
[8] En kijk nu opnieuw. De schommel beweegt zich over een veel kortere afstand heel onverschillig heen en weer en degenen die niet meer geblinddoekt zijn, springen er een voor een uit. We zien er nu bijna niemand meer inzitten, behalve de belanghebbenden en een enkele geblinddoekte. Jullie zien ook dat de bestuurders van de schommel ijverig moeite doen om de beide wankele pijlers met allerlei steunen zo goed mogelijk vast te zetten. Betaalde knechten klimmen langs ladders omhoog en proberen met zwakke koorden het zeer beschadigde touw zo goed mogelijk aan beide pijlers vast te maken. Omdat het touw echter niet stil hangt maar zich nog steeds heen en weer beweegt, kunnen ze nergens een veilige en stevige lus maken; dan is ze te lang, dan weer te kort, zodat ze daardoor bitter weinig kan bijdragen tot het verdere behoud van het hoofdtouw. Dat is toch een duidelijk kenmerk voor de huidige stand van zaken!
[9] Wie dit slechts als een beeld van lege fantasie zou willen beschouwen, moet maar eens een vluchtige blik op het doen en laten van de huidige wereld werpen en hij zal dit vastbinden en knopen leggen over en weer tussen landen, volkeren en kerkgenootschappen heel duidelijk herkennen. Ik wil jullie slechts opmerkzaam maken op allerlei onderhandelingen tussen staten onderling, die resulteren in verschillende overeenkomsten. Wie dit ook maar met een half oog bekijkt, zal de betekenis van het bovengenoemde kunst- en vliegwerk met touwen en banden heel duidelijk zien. Nu zal de een of ander Mij tegenwerpen en zeggen: als de zaken zo liggen, waarom zijn de weer ziende protesteerders het dan eens met dit aanbinden en verstevigen van de touwen? Jullie hebben het antwoord duidelijk voor ogen: omdat de schommel nu nog tamelijk hard gaat en zij zich ook in deze fatale schommel bevinden, zijn ze bijna even bang als de belanghebbende zelf, dat het touw voortijdig zal breken. Ze laten zich het vastknopen daarom welgevallen om niet door het voortijdig breken van het touw hard mee neer te vallen, dat wil zeggen samen met de degenen die belang hebben bij de schommel. Dat dus dit vastbinden en vastknopen een duidelijk teken is van de zwakheid van het hoofdtouw, is voor jullie nu wel erg voor de hand liggend. Zou een land of volk zich tegenover de anderen sterk genoeg achten, dan zou het uit hoofde van zijn welbewuste macht wel voorschriften gaan geven en zou het zeker geen gebruik maken van lapmiddelen. Daar het echter zijn innerlijke zwakheid wel kent, neemt het zijn toevlucht tot het achteraf verstevigen, maar ondanks dit alles zal het zwakke versleten touw het geen seconde langer houden, omdat het tengevolge van de sterke slijtage nog verborgen zwakheden in zich heeft.
[10] Als het hoofdtouw zal breken, zullen alle bandjes en koordjes ook onmiddellijk mee stukgaan. Kijk, dat biedt ons het tweede beeld. -
[11] Neem al jullie kerkelijke en politieke zaken bij elkaar of vergelijk ieder mogelijk detail ervan met ons beeld, en jullie zullen ontdekken dat het er zowel in het algemeen als in elk detail precies mee overeenstemt. Opdat jullie dit echter nog duidelijker begrijpen, wil Ik jullie slechts als voorbeeld iets aanhalen uit zowel de sfeer van de kerk als van de staat. Uit de kerkelijke sfeer nemen we bijvoorbeeld de oorbiecht. De toestand van de schommel, waarin deze bij het heen en weer zwaaien de aardbodem het dichtst nadert, is de zondige toestand. Men biecht en verheft zich daardoor aan de ene kant met een zwaai naar de hemel, maar glijdt even vlug weer terug. Op het laagste punt biecht men weer en zwaait dan aan de andere kant naar de hemel. Zo herhaalt de mens in zijn schommelsituatie deze daad zo lang hij leeft en besluit zijn leven bij de rusttoestand van de schommel gewoonlijk weer met de biecht. De schommel zwaait dan echter niet meer omhoog, maar de mens verlaat dit leven op hetzelfde punt waar hij het is begonnen. Welke vooruitgang de geestelijke mens daardoor echter heeft geboekt, kunnen jullie nu juist opmaken uit ons beeld in de sfeer van onze geest op de geestelijke zon, namelijk dat hij nog heel lang zal doorschommelen tot ofwel het touw breekt of hij zijn als het ware vastgegroeide blinddoek kwijtraakt. Aan deze hier gegeven maatstaf kunnen jullie het hele ceremoniële kerkelijke gebeuren afmeten, en jullie zullen daarin niets anders ontdekken dan `het schommelen'. De wezenlijke zin van het hele tegenwoordige kerkelijke leven wordt ook heel treffend bezongen door elke kerkklok die bij iedere zwaai met enorm lawaai steeds een en dezelfde toon laat horen. Een harmonisch gevoelig oor kan dan luisteren zoveel het wil en voor dat doel alle mogelijke plekken uitzoeken, het zal echter toch niets anders horen en in zich opnemen dan juist voortdurend dezelfde eentonige klank, die reeds bij de eerste klepelslag duidelijk viel waar te nemen. Wat zo'n luisteraar tenslotte zal verkondigen is het volgende: van veraf is de klank nog om aan te horen, maar van dichtbij is hij onverdraaglijk; wat zoveel wil zeggen als: zolang het uit mijn buurt blijft zit ik goed! Zo hadden we dus een voorbeeld uit de sfeer van de kerk; nu nog een staatkundig voorbeeld.
[12] Kijk eens naar jullie industrie en naar alle geldzaken die eigenlijk het centrale punt van heel het staatkundige leven zijn. Wie daarin niet de bedrijvigheid ziet van het voortdurend schommelen, moet wel zevenvoudig met blindheid geslagen zijn. Jullie zullen overal, zowel in het algemeen als in afzonderlijke gevallen een omhoog zwaaien en een weer spoedig terugvallen opmerken. Het ene land zwaait omhoog, het andere zwaait terug en komt weer terecht op de laagste stand van zijn schommel. Spoedig valt het eerst omhoog zwaaiende rijk weer en een ander zwaait omhoog. Zo vaak jullie nog hebben opgemerkt dat een rijk zich tot de hoogste top opgewerkt had, zo vaak was dat ook een duidelijk signaal voor zijn val, die nog veel sneller ging dan zijn zwaai omhoog.
[13] Als jullie kijken naar verschillende rijk geworden particulieren die van hun privé-schommel hebben geprofiteerd, dan zien jullie dat zij in hun eigen schommel waarin zij zich op het zogenaamde hoogste punt van hun welstand bevinden, zojuist ook zijn begonnen terug te zwaaien. Bij allen komt het slechts op de lengte van het schommeltouw aan. Zijn de touwen heel lang, dan is de zwaai veel langzamer en verder reikend. Maar al zou een schommeltouw ook van de zon tot de aarde reiken, dan zal de daaraan bevestigde schommel, als deze het hoogste punt heeft bereikt, zich toch meteen weer in haar onbeduidende diepte terugbegeven. Zo is het hele wereldse leven niets anders dan louter schommelen! - Jullie kunnen het bekijken zoals je wilt; wie van jullie Mij daaruit een of andere vooruitgang kan aantonen, geef Ik een tienvoudig eeuwig leven als geschenk! Alleen kunnen jullie ook hier het devies van de oude wijzen toepassen, dat luidt: niets nieuws onder de zon! Dat is ook mijn mening, want bij zulke in het algemeen zelfzuchtige schijnbewegingen en vorderingen zal er onder de zon ontzettend weinig nieuws te vinden zijn.
[14] Gelukkig degene die zich aan de schommel kan onttrekken, want op het vrije terrein zal hij met weinig schreden in enkele minuten meer doen dan met al dat geschommel in vele duizend jaren. Wie dus volmaakt wil worden zoals de Vader in de hemel volmaakt is, moet niets zozeer mijden als de schommelende bedrijvigheid overal in de wereld. Beter is het voor de geest en diens eeuwige leven een zwaar kruis voort te slepen, dan zich, al is het nog zo zacht, de eeuwige dood in te schommelen.
[15] Welnu, jullie zullen dit beeld hopelijk begrijpen. Daarom zullen we het volgende helder in ogenschouw nemen. Maar voor vandaag laten we het hierbij!
«« 13 / 101 »»
Graag willen wij u wijzen op het grote belang van aanschaf van de originele boekwerken die hier digitaal kunnen worden ingezien. Hiermee bevordert u de voortgang van de werkzaamheden m.b.t. herdrukken en uitgifte van nieuwe vertalingen, en niet te vergeten het beschikbaar houden van boeken voor een grote groep mensen die niet vertrouwd zijn met digitale communicatiemiddelen. Informatie over het bestellen van deze boeken vindt u op www.lorber.nl.