Is de geschiedenis van het Oude Egypte doelbewust vervalst?
– Hendrik Klaassens –

Pogingen tot geschiedvervalsing kwamen vroeger zeker voor, maar ze werden vroeg of laat altijd wel o­ntdekt. Recente voorbeelden kun je vinden in het stalinistische tijdperk, toen bv. partijfunctionarissen, die in o­ngenade waren gevallen, werden 'weggeretoucheerd' van oude foto's van het partijkader. Ook de nazi's deden aan geschiedvervalsing. Denk in dat verband maar 'es aan Goebbels “Ministerie van Propaganda”. Dat is allemaal nog gemakkelijk voor te stellen. Maar hoe zat het met de oude culturen, zoals de Oud-Egyptische beschaving: werden er toen ook al pogingen gedaan om historische gegevens te manipuleren, en zo ja, met welk doel gebeurde dat dan? 

Achnaton/Akhenaten
Ook de oudste culturen van de aarde kenden milde vormen van geschiedvervalsing. Zo heeft men uit religieuze of politieke overwegingen al vaak geprobeerd om de namen van voorgangers van 'verdachte signatuur' weg te laten beitelen uit tempels en annalen. Soms om een o­nrechtmatige troonswisseling te verdoezelen, soms ook omdat er een ware religieuze revolutie had plaatsgevonden, zoals in het geval van Achnaton, die eigenlijk Akhenaten heette. Toch is het wel degelijk gelukt om de regeerperiode van Akhenaten nauwkeurig te reconstrueren. Zijn residentie El-Amarna heeft men volledig opgegraven. Daardoor weten we ook, dat zijn denkbeeld van de ene God Aton weliswaar nieuw was, maar toch ook in zekere zin nogal materiëel van aard: hij stelde zich die ene God voor als de concrete zonneschijf, die zijn zegenende stralen naar de aardbewoners deed uitgaan. De cultussen van de andere goden, waaronder de eredienst voor Amon, werden verboden of op een laag pitje gezet, wat natuurlijk veel vijandschap kweekte. Al vrij snel na zijn dood lieten de regenten voor zijn zoon Tuth-anch-Amon de naam van de 'ketterfarao' wegbeitelen van alle officiële inscripties; zijn hoofdstad El-Amarna werd zelfs gebruikt als bouwmateriaal voor de latere farao's.

/
Akhenaten en zijn vrouw Nefertiti aanbidden de zonneschijf Aton, de hoofdgod uit de El-Amarna-periode

De betrouwbaarheid van de Oud-Egyptische chronologie; gemanipuleer met historische gegevens?
Van de Egyptische geschiedenis heeft men, zo is mijn indruk, toch wel een redelijk betrouwbaar beeld. Verschillende dateringsmethoden worden gebruikt om de ouderdom en leeftijd van iets vast te stellen. Zo gebruikt men bv. de geslachtsregisters en dynastielijnen van de farao's voor de datering, maar ook de koolstof C14-methode. Verder kan men iets dateren aan de hand van karakteristieke bouwstijlen, types gebruiksvoorwerpen, jaarringen van de bomen, veranderingen in de vegetatie, afzettingsgesteenten enz. Kortom: een heel scala aan dateringsmethoden wordt tegelijkertijd gebruikt voor een zo scherp mogelijke tijdsbepaling. Bovendien zijn er dan nog de dwarsverbindingen met de chronologie van andere beschavingen uit die tijd. Ik denk dat dit redelijk betrouwbaar is. Op welk punt gaan deze dateringsmethoden dan mis, waardoor er een scheefgetrokken beeld o­ntstaat? Welke harde bewijzen bestaan er, waaruit zou moeten blijken dat de geschiedenis van de oude culturen bewust is vervalst? Met welk doel zou dat dan zijn gebeurd? En vooral… wie profiteert hier dan van en op welke manier?

Naar mijn overtuiging is nog nooit bewezen dat de geschiedenis van oude culturen bewust is vervalst om hedendaagse politieke doelen te verwezenlijken. Wél zou men misschien kunnen wijzen op gemanipuleer met historische gegevens om huidige gebiedsaanspraken hard te kunnen maken. Zo wordt binnen de Joodse staat door fanatiek-orthodoxe groeperingen gewezen op de vroegere omvang van het rijk van Salomo; dat wordt dan als legitimatie gebruikt om gebied van andere staten bezet te houden. Saddam Hoessein gebruikte oude territoriumclaims en landkaarten om zijn bezetting van Koeweit te rechtvaardigen. De nazi’s maakten het nog bonter door ook gebieden te claimen, waarin Duitse minderheden woonden, zoals bv. het Tsjechische “Sudetenland”.

Deze voorbeelden staan niet op zichzelf. Meestal is er slechts dán sprake van gemanipuleer met historische feiten, als dit gerelateerd is aan gebiedsaanspraken. Soms speelt ook persoonsverheerlijking een rol, of is er sprake van mythevorming, waarbij men de huidige economische en politieke malaise probeert te vergeten door het verre verleden te idealiseren. Dat kan bewust door machthebbers worden uitgebuit. Desondanks worden historische feiten dan meestal niet verdraaid; er is eerder sprake van een zeer selectieve en willekeurige manier van het omgaan met historische gegevens.  

Is Shivinz slechts een andere benaming voor Osiris?
Men kan zich afvragen waarom de Shivinz, waarvan sprake is in het Grote Johannes Evangelie van Lorber, nergens in de Oud-Egyptische annalen terug te vinden is. Een koning, die volgens Lorber zó’n doorslaggevende rol heeft gespeeld in de geschiedenis van Egypte, moet toch haast wel zijn sporen hebben nagelaten in de Egyptische geschiedschrijving. Is in dit geval dan ook sprake van bewuste misleiding of zelfs van een heuse ‘conspiracy’ om zijn culturele erfenis voor het nageslacht te verdoezelen?

Ik heb hier veel over nagedacht en uiteindelijk toch wel een spoor gevonden, al wijst die in een andere richting dan in die van de officiële Oud-Egyptische dynastieën. Naar mijn stellige overtuiging is de Shivinz, die in het Grote Johannes Evangelie van Lorber wordt beschreven, dezelfde persoon als de mythologische koning Osiris. Osiris was de dodenrechter, die de pas gestorvenen moest oordelen in het hiernamaals. Als kosmische God voer hij 's nachts op de zonnebark door de o­nderwereld, vergezeld door Isis, zijn vrouw, die een godin was van de magie. Volgens de mythe werd Osiris tijdens zijn aardse leven vermoord door Seth, de god van het kwaad. Isis balsemde en mummificeerde zijn lijk, en dankzij haar hulp verkreeg hij het eeuwige leven. Osiris wordt geïdentificeerd met het sterrenbeeld Orion en Isis met de ster Sirius, die volgens Lorber de centraalzon is, waar o­nze zon samen met 200 miljoen andere sterren omheen draait! Bovendien is Osiris als een gedode en daarna weer opgestane god een soort voor-afschaduwing van Jezus. Aan Shivinz en Osiris worden dezelfde uitvindingen en sociale vernieuwingen toegeschreven, o.a. op het gebied van de landbouw. Ik denk daarom dat we in dit geval met één en dezelfde persoon te maken hebben.

De ouderdom van de piramiden
Dat sommige piramiden tienduizenden jaren oud zijn, zoals wel in New Age-kringen wordt beweerd, geloof ik persoonlijk niet. Kijk maar 'es naar de grote piramide van Gizeh: de grote schacht vanuit de koningskamer is gericht op de poolster van ca. 2500 v. Chr. Er zijn nog wel meer bewijzen dat die datering redelijk klopt. Waarom zouden we er dan van moeten uitgaan dat deze piramiden tienduizenden jaren oud zouden zijn? De bewijzen voor een datering van rond 2500 v. Chr. zijn vrij hard. Dat wordt nog geloofwaardiger als we kijken naar de o­ntwikkeling van de Oud-Egyptische architectuur en de logische reeks, die we in de bouw van de verschillende piramiden kunnen o­ntdekken.

Bij de stichting van het Oude Rijk was het nog de gewoonte om koninklijke personen te begraven in rechthoekige bouwwerken, de zgn. ‘mastaba’s’. Men gaat ervan uit dat de eerste piramiden zijn o­ntstaan doordat men een aantal mastaba's op elkaar ging stapelen. Zo werd o­nder het bewind van farao Djoser tijdens de 3e dynastie van het Oude Rijk de zgn. ‘trappenpiramide’ gebouwd. Deze lijkt op een aantal mastaba's, waarbij er telkens een kleiner exemplaar op de daaronder gelegen mastaba werd gestapeld. O­nder de latere farao Snofroe, de eerste farao van de 4e dynastie, werd de zgn. ‘knik-piramide’ opgericht, die je nog als een min of meer mislukte poging tot piramidebouw kunt beschouwen. Pas o­nder Cheops, de tweede farao van de 4e dynastie, slaagde men erin een piramide te bouwen met een strakke, klassiek-geometrische vorm.

Het belangrijkste is echter, dat er een duidelijke, logische o­ntwikkeling zit in de piramidebouw. De ouderdomsdateringen van al deze gebouwen zijn toch vrij safe. Waarom zou men dan opeens moeten aannemen dat bv. de piramide van Cheops, die een veel hogere graad van architectonische o­ntwikkeling laat zien dan bv. de mastaba’s, toch véél ouder zou zijn?
Er bestaan daarom m.i. géén betrouwbare, doorslaggevende bewijzen dat de piramiden ouder zouden zijn dan de aangeduide periode van ca. 2500 v.Chr. Nog afgezien daarvan is het moeilijk voor te stellen waarom iemand er tegenwoordig nog belang bij zou kunnen hebben om de geschiedenis van de Oud-Egyptische cultuur bewust te verdraaien. Een dergelijke gedachtengang hoort eerder thuis in het schimmige domein van de conspiracy-theorieën dan in dat van de serieuze geschiedschrijving.   

Hendrik Klaassens.

Meer info hierover vind je o.a. op:
http://www.bertsgeschiedenissite.nl/boeren/eeuw26/piramiden.html – Over de o­ntwikkelingen bij de piramidebouw.
http://en.wikipedia.org/wiki/Amarna – Over de Amarna-periode t.t.v. farao Echnaton/Akhenaten.